ANKARA METROSU BATIKENT SİNCAN HATTI (M3) İSTANBUL YOLU ve BOTANİK İSTASYONLARI ARASINDA BULUNAN HATTIN ZEMİN DÜZELTME ÇALIŞMASI KONUSUNDA BİLGİLENDİRME
Batıkent-Sincan/Törekent arasında 15.360 metre hat ve 11 istasyon olarak projelendirilen hattın bina ve inşaat yapım çalışmalarına 19.02.2001 tarihinde başlanılmıştır. Bina ve inşaat çalışmaları Nisan 2011 tarihine kadar Kurumumuzca yapılmış ve kalan işlerin tamamlanması için yapılan protokolle, 25.04.2011 tarihinde Ulaştırma Bakanlığı’na devredilmiştir. Hat tamamlanarak 12.02.2014 tarihinde Kuruluşumuzca işletmeye alınmıştır.
Hattın toplam uzunluğu 15.360 metre, istasyon sayısı ise 11 adettir.
İşletmeye açıldığı tarihten üç ay sonra İstanbul Yolu-Botanik arasındaki hatta bozulmalar başlamış, raylarda yatay ve düşey deplasmanlar meydana gelmiştir.
Raylardaki deformasyonun, içine dolgu yapılan ET-5 ve ET-6 betonarme yapısı içinde olduğu tespit edilmiştir.
ET-5 ve ET-6 betonarme yapısı içine yağan yağmur, barbakanlardan drene edilemeyip alt bölgeye sızdığından, dolgu malzemesinde deformasyona neden olmaktadır. Bu malzemenin niteliği konusunda sorun olduğu düşünüldüğünden Başkanlığımızca Hizmet Alımı yöntemiyle, sondajla tespit yapılmıştır.
Burada kullanılan malzemenin demiryolu altyapısında kullanılmaması gereken bir malzeme (kil) olduğu Sondaj raporlarıyla da tespit edilmiştir.
SAHADA YAPILAN SON İNCELEMELERDE TESPİT EDİLEN HUSUSLAR
ET-6 Dolgu Bölgesinde
Yürüme yolunun oturma yaptığı ve çatladığı bölgede; üzerinden devamlı tren geçen raylar da aynı gerilime maruz kalmaktadır.
ET-5 Dolgu Bölgesinde
Yürüme yolunun oturma yaptığı ve çatladığı bölgede; üzerinden devamlı tren geçen raylar da aynı gerilime maruz kalmaktadır.
Et-5 Dolgu Bölgesinde
Viyadük yakınındaki yaklaşım plağı üzerine çökmeden dolayı iki defa kalıp yapılarak beton dökülmüş ve ray altına dolgu yapılmıştır. Ancak yine de ray geometrisinde bozulma meydana gelmiştir. Bozulma fotoğrafta da görülmektedir.
Sonuç olarak:
Pek çok firmayla saha incelemesi yapılarak, yöntem tartışılmıştır.
Son olarak ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümünden Sayın Prof. Dr. Bahadır Sadık BAKIR ile yapılan çalışmalardan sonra üç yöntem belirlenmiştir. Bu yöntemlerden ekonomik, aynı zamanda uygulamada tekrar sorun yaşatmayacak yöntem üzerinde fikir birliğine varılmıştır.
Yapılacak işlem: Tüm sorunlu bölgenin dolgusu, kaya ve beton dolgu ile değiştirilerek drenajı sağlanacaktır. Üst yapı, yeniden projeye göre tesis edilerek değiştirilecek ve son olarak hat işlerinin tesis edilmesiyle de (ray, balast, kaynak vb.) işletme açılacaktır.
Çalışmanı Takvimi:
10-17 Ağustos 2022 tarihleri arasında, önce sinyalizasyon kabloları sökülecektir.
17 Ağustos-03 Eylül 2022 tarihleri arasında, altyapı yenileme çalışması yapılacaktır. 60 ve 69 metrelik iki ayrı bölgede 04-10 metre yüksekliğindeki tüm dolgu boşaltılarak, yeniden dolgu ve drenaj çalışması yapılacaktır.
03 Eylül-10 Eylül tarihleri arasında ise sökülen sinyalizasyon kabloları tekrar döşenecek ve test çalışması yapılacaktır.
ZEMİN DÜZELTME ÇALIŞMASIYLA İLGİLİ OLARAK VATANDAŞLARIMIZ TARAFINDAN YÖNELTİLEN SORULAR VE CEVAPLARI
Çalışmanın yapılması zorunlu mudur?
Bozulan üst yapıda her an bir ray kırılması yaşanabileceği ve kazaya sebep verebileceği için zorunludur.
Rutin bir bakım mıdır?
Yapılacak işlem rutin bir bakım değildir. Rutin bakımları zaten devamlı yapılmaktadır. 60 ve 69 metrelik iki ayrı bölgede, 04-10 metre derinliğinde, uygun olmayan kil malzemesinin tamamı değiştirilecektir.
Neden daha önce yapılamadı?
Hat Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yapılarak işletilmesi Kuruluşumuza devredilmiştir. Buradaki sıkıntı, 2014 yılında hat işletmeye açıldıktan 3 ay sonra başlamıştır.
Bakanlığın yüklenici firmasını sorumlu gördüğümüz bu konuda bugüne kadar gerekli yazışmalar ve raporlamalar yapılmıştır. Bakanlık sahada farklı yöntemler uygulayarak çözümler denemiş ama sorun çözülememiştir.
2020 yılında Kuruluşumuzca, hatta sondaj yaptırılmış ve sondaj raporunda “uygun malzeme kullanılmadığı” belirtilmiştir. Rapor Bakanlığa da iletilmiştir. Ancak Bakanlık Kuruluşumuza gönderdiği yazıda; kesin kabullerin yapıldığını belirterek iyileştirmenin Kurumumuz tarafından yapılması gerektiğini bildirmiştir (Kusur, Kesin Kabul Eksik Listesinde yer almaktadır.).
Yapım-süreç nasıl olacak?
Konu ile ilgili sigorta dosyası açılmıştır. Sigorta hasarın yaklaşık %40’ını karşılayacaktır. Kalan bedel Kurumumuzca karşılanıp, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı üzerinden yüklenici firma ile işin kontrolünü yürüten müşavir firmadan hukuksal olarak tazmini istenilecektir.
60 ve 69 metre, iki ayrı bölgede demiryolu ve sinyalizasyon hattı sökülerek alttaki 04-10 metre arasında değişen tüm dolgu boşaltılarak, yerine kaya-beton karışımı dolgu yapılacak ve gerekli drenajlar da sağlandıktan sonra demiryolu (raylar) yeniden yerine yerleştirilecektir.
Çalışma ne zaman bitecek?
10 Ağustos 2022’de başlayan çalışmanın 24 saat devam edecek şekilde planlaması yapılmıştır. Çalışmanın okullar açılmadan, 10 Eylül 2022 tarihinde tamamlanması öngörülmektedir.
Sonuçta kazanç ne olacak?
En önemli kazanç, olası kaza riski ortadan kalkacak ve güvenlik sağlanmış olacaktır. Bu bölgede devamlı şikayetlere neden olan metro hızı, açıldığı yıldan beri ilk defa proje hızına (40 km/saat) çıkacaktır.
(Şubat 2022 tarihinde makas göbeği kırılması sonrasında tren hızı, 5 km/saate düşürülmüştür.)
