Sayı:2021/66

METRO YAPIMLARI KONUSUNDA BAZI BASIN-YAYIN KURULUŞLARINDA VE SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA YER ALAN HABERLERE İLİŞKİN BASIN AÇIKLAMASI

Son zamanlarda bazı basın-yayın kuruluşlarında, internet sitelerinde ve sosyal medya hesaplarında metro yapımları ile ilgili olarak Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Mansur Yavaş’ı itham eden maksatlı ve yanlış haberlerin yayımlandığı görülmüştür. Söz konusu haberlerle ilgili olarak metro yapım süreçlerine ilişkin Belediyemizce bugüne kadar yürütülen çalışmalara ait bilgi ve belgelerin vatandaşlarımızla paylaşılması elzem görülmüştür.

5216 SAYILI KANUN İLE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUĞUNDA OLAN METROLARIN YAPIMI, ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANLIĞINA NASIL DEVREDİLMİŞTİR?

5216 sayılı Kanunun 7. maddesinin (p) bendine göre raylı sistem yapımları Büyükşehir Belediyelerinin görev, yetki ve sorumluluğu içinde olsa da Ankara Büyükşehir Belediyesince yapımına başlanan Çayyolu (2001), Sincan (2002), Keçiören (2003) hatları 2010 yılına kadar tamamlanamamıştır.

Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Çayyolu, Sincan, Keçiören hatlarının yapımı için yazılı olarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına başvurmuş ve 2010/1115 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile söz konusu hatların Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca tamamlanması öngörülmüştür. Bakanlıkça yapımları tamamlanan bu hatlar işletilmek üzere Belediyemize devredilmiştir.

ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İLAVE HANGİ HATLARIN YAPIMINI ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANLIĞINDAN TALEP ETMİŞTİR?

Aynı şekilde aşağıdaki hatların yapımının da önceki dönemlerde Ankara Büyükşehir Belediyesince ilgili kararlar çerçevesinde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından üstlenilmesi talep edilmiştir.

Havaalanı hattı için ABB Meclis Kararı, ABB talep yazısı, 2018/11895 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ve 2021 yılı Yatırım Programı belgelerine (yazı üzerine tıklanarak) ulaşılabilir.

Diğer hatlar için aşağıdaki yazılar ile yapılan talepler konusunda Bakanlıkça inceleme başlatılmış ve bu inceleme sonucu olumlu bulunanlar için proje yapımları, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının Yatırım Programında yer almıştır.

Ulaştırma Bakanlığından yapımı talep edilen hatlardan Gar-Etlik-Ovacık hattı 2018 yılında, Koru-Bağlıca-Sincan hattı 2020 yılında Etüt Proje olarak, Esenboğa Havalimanı hattı ise yapım işi olarak 2019 yılında yatırım programına alınmıştır.

Nitekim Bakanlık AYGM ile yapılan görüşmede (30 Ocak 2020), Havalimanı Hattının 2020 yılında yapım ihalesine çıkılacağı ve bu hattın devamı niteliğindeki Gar-Etlik-Ovacık Hattının da Bakanlıkça projelendirilerek yapılacağı kesin bir dille ifade edilmiştir.

Bu hatların Yatırım Programlarında yer alması, hatların Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca yapılacağı anlamına gelmektedir. Mefhumu muhalifinden gidilecek olursa söz konusu hatlarla ilgili Kuruluşumuzca herhangi bir tasarrufta bulunulamayacağı izahtan varestedir.

Bu çerçevede Ulaşım Ana Planında yer alan, mevcut ve yakın bir gelecekteki kent hareketliliği dikkate alındığında raylı sistem yapılmasında yarar görülen ve Bakanlıkça hiçbir çalışma yapılmadığı tespit edilen iki hat bulunmaktadır:

• Bu hatlardan Dikimevi-Natoyolu hattının tarafımızca üstlenilebileceği ifade edilmiş, bunun üzerine Bakanlığa yazı yazılarak talepte bulunulmuştur. Talebimizin Bakanlıkça uygun görülmesini takiben Kuruluşumuzca çalışmalara başlanmıştır. Şayet talebimiz Bakanlıkça uygun görülmemiş olsaydı, bu hatla ilgili mükerrer bir çalışma yapmamız mümkün olamazdı. Söz konusu hatla ilgili ön fizibilitenin hazırlanmasını müteakip uygulamaya esas kesin proje ihalesi yapılmıştır. Uygulamaya esas projenin tamamlanmasından sonra ivedilikle yapım sürecine başlanacaktır.
• İkinci olarak Dikmen-Gar Hattı için de ön fizibilite çalışmalarına başlanmıştır. Bu çalışmaların sonucuna göre uygulamaya esas kesin proje ihalesine çıkılacaktır.

YAPIMI BİTMİŞ ÇAYYOLU, SİNCAN, KEÇİÖREN METRO HATLARI YAPIM BEDELLERİNİN GERİ ÖDEMESİ NASIL YAPILMAKTADIR?

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca yapılarak teslim edilen Çayyolu ve Sincan metroları 2014, Keçiören metrosu ise 2017 yılında tamamlandığı halde, bu hatlara ilişkin geri ödemeye 2019 yılına kadar başlanmamıştır. 2010/1115 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre metro yapım bedellerinin, yapılan hatların gelirlerinden %15 oranında kesinti yapmak suretiyle geri ödenmesi öngörülmekteydi. Ancak yerel seçimlerden bir ay sonra yayımlanan 1014 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile geri ödeme koşulları, Belediye Genel Bütçe vergi gelirlerinden %5 oranında kesinti yapılması şeklinde değiştirilmiştir.

Değiştirilen bu şartlara göre de Mayıs 2019’dan itibaren metro kesintileri yapılmaya başlanmıştır (Tablo.1).

Aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere bu yeni ödeme şartlarında 21 kat daha fazla kesinti yapılmaktadır (Tablo.2).

Ayrıca geçmiş dönemde yapılan ANKARAY (AŞTİ-Dikimevi-1996) ve Batıkent metro (Batıkent-Kızılay-1997) hatlarının kalan borçları da Belediyemizce ödenmiştir (Tablo.3).

Göreve başladığımız tarihten bugüne kadar yapılan metro ödemeleri toplamı 800 milyon TL olup borç hanemize yazılan tutar ise 2 milyar 249 milyon TL’dir (Tablo.4).  

Tarafımızca yapılmayan metro hatlarının borçlarını ödemek zorunda bırakılmamış olsaydık, Belediyemizin öz kaynaklarıyla, rahatlıkla bir metro hattının gerçekleştirilmesi mümkün olurdu.

BİR METRO PROJESİNİN YAPIMI İÇİN NASIL BİR SÜREÇ GEREKMEKTEDİR?

Metro projeleri, bugün yapımına karar verilip yarın başlanacak projeler değildir. Türkiye’de bugüne kadar yapılan metro hatlarında en kısa yapım süresi Ankara Büyükşehir Belediyemizce yürütülen A1 AŞTİ-Dikimevi (1992-1996), M1 Batıkent-Kızılay (1993-1997) olarak gerçekleşmiştir. Ancak bu projelerin yapımları 4 yılda tamamlansa da A1 AŞTİ-Dikimevi hattına başlanması için 1989 yılında, M1 Batıkent-Kızılay hattına başlanması için de 1987 yılında çalışmalara başlanmıştır. Daha sonra başlanan Çayyolu (2001-2014), Sincan (2002-2014), Keçiören (2003-2017) metro hatlarının sadece yapımları 12-14 yıl sürmüştür.

Bugün bir metro hattının yapımına başlanabilmesi için Büyükşehir Belediyemizin karar vermesi yeterli olmamakta, ayrıca 10.07.2018 tarih ve 30474 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1. No’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi gereği projenin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca da onaylanması gerekmektedir.

2010 yılından bu yana:

1. Çaresizlik içinde tüm hatların yapımını Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına devreden,
2. Raylı sistem projelendirilmesine yönelik hiçbir çalışma yapmayan,
3. Bir metre bile ray döşeyemeyen,
4. Bu konuda Kurumun hafızasını, kapasitesini ve deneyimini sonlandıran bir zihniyetin,

Başkentimize beraberce ne yapabiliriz konusunda her kesimden kişi, kurum ve kuruluşla iş birliği yapma iradesini ortaya koyan yönetim anlayışımızın, araştırılmadan, incelenmeden, bilgi teyidi yapılmadan bu şekilde eleştirilmesini kamuoyunun takdirine bırakıyoruz.

Saygılarımızla.

NOT: Belgeleri görmek için lütfen ilgili cümlenin üzerini tıklayınız.

EGO Genel Müdürlüğü